Zorgen om onze ouderen (7) 
Dagbesteding voor ouderen niet meer weg te denken

april 2024

De dagbesteding begint steevast met een bijpraatmoment en een bakje koffie. Daarna gaan de deelnemers aan de slag

Enkele jaren terug besloot het kabinet tot versobering van de ouderenzorg met sluiting van bejaardenhuizen tot gevolg. Nu we enkele jaren verder zijn merken we daar de effecten van, zowel de positieve als de negatieve. In een serie verhalen gaan we de komende weken inzoomen op de gevolgen, ook op de stand van zaken.
Vorige week keken we mee over de schouders van enkele deelnemers op een zorgboerderij, deze week kijken we naar de nadere kant van de zaak: de organisatie van die dagbesteding.
"De mensen blijven langer zelf thuis en stromen pas later in bij de dagbesteding-voor-ouderen. Het gevolg is dat ze vaak minder mobiel zijn, meer vergeetachtig en daardoor meer individuele zorg vragen. Een ander gevolg: ze maken korter gebruik van de dagbesteding omdat ze er pas later aan beginnen."
Toen Chantalle Reijrink zo'n tien jaar terug met de dagbesteding op en rond haar boerderij aan de Lage Haghorst in Diessen begon, waren het vooral ideeën en idealen in haar hoofd. Nu de Wederloop een begrip is en er elke dag zo'n vijftig deelnemers over de vloer komen, werd haar ideaal de werkelijkheid van velen. Samen met Erik werd de productieboerderij afgebouwd om nog meer plaats te maken voor dagbesteding.
"O, en we hebben nog tal van plannen, zoals wonen en zorg op deze locatie ontwikkelen, maar dat is een verhaal dat nog steeds in de constructiefase zit," vertelt ze. Het langer thuis blijven wonen levert soms schrijnende situaties op waar Chantalle en haar medewerkers soms mee te maken krijgen. "Zo werd er onlangs een mevrouw door ons terug naar huis gebracht, maar ze was haar huissleutel kwijt. Wij hebben dan de mogelijkheid om zo n mevrouw weer mee terug te nemen. Je moet er niet aan denken dat ze door een taxibedrijf was afgezet." Op haar zorgboerderij heeft ze ook de deskundigheid aanwezig om aanvullende zorg uit te voeren van injecteren (bv bij diabetes) of het douchen van de deelnemers als er s morgens in de thuissituatie geen tijd voor is geweest door de thuiszorg. In de wereld van de dagbesteding hebben deelnemers vier opties om naar een zorgboerderij te komen. Ze kunnen met een indicatie langdurige zorg (ingedeeld in ZZP's ofwel zorgzwaartepakket) komen, via de WMO (geïndiceerd door de gemeente), via een PGB of betalen dit zelf. Deze laatste categorie woont vaak elders in een verpleeghuis, maar heeft een dringend eigen wens om de dagbesteding toch af te nemen en voort te zetten. De enige optie in dat geval is om het zelf te bekostigen. Op de Wederloop was aanvankelijk een meerderheid van de deelnemers vanuit de WMO/gemeente, maar dat verschuift steeds meer naar een meerderheid langdurige zorg./ZZP. In dat geval wordt er een huisarts-speciaslist ouderenzorg bij betrokken. "Maar bij de inkoop van de dagbesteding via de gemeente, heeft Hilvarenbeek enkele jaren terug een opmerkelijke keuze gemaakt," legt Chantalle uit. "De gemeente verwijst enkel door naar de vijf grootste zorgaanbieders in de regio en daar zitten wij niet bij. Die grotere zorgaanbieders moeten dat dan verder onderverdelen naar de kleinere aanbieders, maar wij krijgen de deelnemers pas doorverwezen als zij zelf hun plekken gevuld hebben." Chantalle begrijpt dat het voor de gemeente makkelijker en overzichtelijker werd doordat ze slechts met een beperkt aantal partijen zorgafspraken hoeven te maken. Maar ze weet ook dat ze soms open plaatsen kan hebben omdat de grotere partijen eerst hun eigen plaatsen vullen."Het is niet anders, zegt ze berustend. "Gelukkig merken onze deelnemers hier niets van en dat vind ik het belangrijkste."
De personele krapte in de zorg, waar veel over gezegd en geschreven wordt, gaat nu nog voor een groot deel aan de kleinere zorginitiatieven zoals de Wederloop voorbij. Of dat in de toekomst ook blijft is nog de vraag, vooral omdat de uitstroom in de zorg (vanwege leeftijd) de komende jaren groter is dan de instroom. Ondanks dat de leeftijd van de deelnemers steeds verder stijgt als ze op dagbesteding beginnen, is er op de Wederloop nog steeds hetzelfde programma. Het aanbod aan activiteiten nam zelfs nog toe, mede doordat er meer ruimte kwam op de boerderij door de sloop van veestallen. Nu er binnenkort nog kassen geopend worden (ze worden op dit moment ingericht) komen er nog nieuwe activiteiten bij. Die kassen hebben nog een tweede functie, zo legt Chantalle uit. Ze mogen ook gebruikt worden door mensen die eenzaam zijn waardoor het als een verbindingstuin dienst kan doen.
De eerste conclusie na verkennende bezoeken en verhalen over dagbesteding voor ouderen in de regio: Hert is een mooie plek om oud te worden en het voorziet onmiskenbaar in een behoefte, vooral nu mensen langer thuis blijven wonen. De organisatie is lang niet altijd simpel, zo sloten onlangs in de Beerzen op twee plaatsen een dagbesteding voor ouderen, maar daar waar het blijft, liggen zeker kansen. Bij de familie Reijrink op de Wederloop werden de kansen gegrepen door de stikstof en ammoniak van het vleesvee om te ruilen in levensgeluk voor ouderen.
De verhalen Zorgen om onze ouderen zijn na publicatie na te lezen op verhalenuitdekempen.nl  Vragen en reacties kunnen gestuurd worden naar hilverbode@gmail.com