Aardbeving in de Kempen, het moet niet gekker worden
november 2022
Toen de Amerikaan Charles Richter in 1935 een schaal bedacht waarmee de kracht van een aardbeving gemeten en vastgelegd kon worden, kon hij nog niet weten welke resultaten dat later op zou leveren. Normaal gesproken zijn aardbevingen iets van een ander deel van de wereld, zoals de zware zeebeving met kerst 2004 en de daaropvolgende Tsunami in Azië die wereldwijd honderdduizenden doden tot gevolg had. Of wat te denken van de beving in Chili in 1960, die met 9,5 op de schaal van Richter nog steeds als de zwaarste ooit geldt.
Dichterbij huis komt de provincie Groningen regelmatig in het nieuws door aardbevingen, met schade aan de huizen tot gevolg, maar een aardbeving in de Kempen met als episch centrum Bladel?
Zoals vaker de laatste tijd start ik om 22.25 uur de auto voor een kort ritje naar de Floriaan in Bladel. Het draaien van een (wakende) nachtdienst daar voelt inmiddels vertrouwd en het werken in het nachtzorgteam beschouw ik als prettig en een bonus op het werken als zorgmedewerker.
Om 22.30 uur verzamel we ons met zessen, de nachtploeg voor deze nacht en om exact 22.45 uur begeven we ons naar de avonddienst voor het ophalen van lijsten en communicatieapparatuur. Twee minuten later loop ik naar de twee afdelingen waar ik deze nacht een wakend oog houdt op de in totaal 34 bewoners daar. Het is rustig op de afdelingen, een enkele bewoner is nog wakker en ik doorloop aan de hand van een lijst de bijzonderheden van iedereen. Ik log in in de systemen en neem afscheid van de avondploeg. De eerste uren is het veel lopen van kamer tot kamer. Tussendoor probeer ik al de rapportages bij te lezen en als ik voor het eerst naar de klok kijk zijn er al twee uur voorbij. Via het microfoontje in mijn oor hoor ik ‘koffie’ en even later is er even een momentje om bij te komen. Maar al snel trilt mijn telefoon weer en zie ik weer een volgende oproep van iemand die voor even mijn aandacht (en energie) nodig heeft. Zo loopt het verder tot de klok van 3.00 uur. Het is een vast moment om een controleronde te doen, waarbij een aantal bewoners even specifiek geobserveerd of geholpen worden. Om negen minuten over drie gebeurt er iets dat totaal aan mijn waarneming ontsnapt. Geen rammelende kopjes, geen op en neer bewegende vloer, zelfs geen kopje water waar zonder aanleiding de kringen in komen. Pas als ik later die nacht de nieuwsberichten in Nederland check, lees ik dat er een aardbeving was, met als episch centrum Bladel: precies de plek waar ik die nacht was. Gelukkig is zelfs de zwaarste bewoner niet uit zijn bed gevallen, het euvel schijnt zich kilometers onder het aardoppervlak afgespeeld te hebben. Als ik in de ochtend weer thuis kom zie ik dat er mijn huis nog staat en sterker nog, ik tref een schone slaapster in mijn bed die van het gehele voorval geen weet had, er hooguit over droomde. Pas bij het lezen van de ochtendkranten wordt duidelijk wat er precies gebeurde.
Een aardbeving in De Kempen: het moet niet gekker worden…
Het ED van dinsdag 15 november:
Aardbeving gemeten in Bladel: 'Dit komt niet vaak voor'
De kans dat bewoners van Bladel in de nacht van zondag op maandag wakker zijn geschrokken is klein, maar rond kwart over drie was er toch echt een aardbeving in het dorp.
IRIS VAN DEN BERG
Läslo Evers, hoofd seismologie bij het KNMI bevestigt dat er om 3.17 uur een aardbeving met een kracht van 2.6 op de schaal van Richter is geweest. Maar dan wel op een diepte van negen kilometer onder de grond. Volgens Evers is de kans dat inwoners van Bladel de beving hebben gevoeld dan ook erg klein. ,,We hebben daar nog geen meldingen van gehad. Negen kilometer is ook vrij diep." Ter vergelijking: we kennen allemaal de aardbevingen in Groningen, waarbij enorme schade aan huizen ontstaat en het serviesgoed uit de kast komt vallen. Die bevingen hebben soms dezelfde kracht als deze beving, maar zitten een stuk minder diep onder de grond. ,,Soms op drie kilometer", zegt Evers. ,,Dan voel je 'm wel." De beving in Bladel was dus een stuk dieper. Toch is het niet helemaal uit te sluiten dat iemand 'm gevoeld heeft. ,,Het is op het randje van voelbaar", zegt Evers.
Zeer licht
De kracht van een aardbeving wordt uitgedrukt in eenheden op de schaal van Richter en volgens het KNMI berekend aan de hand van de grootte van de uitslagen op een seismogram. Een sterkte van 2,6 valt in de schaal van Richter in de categorie 'zeer licht'. De aardbeving komt voort uit de zogenoemde Feldbissbreuk. Dat is een grote scheur in de aarde die vanuit Duitsland via Limburg naar Brabant loopt. In die breuk zit spanning. Dat ontlaadt zich eens in de zoveel tijd, wat voor een beving zorgt. ,,De laatste in het gebied was op 28 november 1932 in Lage Mierde. Die had een kracht van 3,5. Het geeft wel aan dat het niet vaak voorkomt." De meeste natuurlijke bevingen komen volgens het KNMI voor in Limburg. Ze hebben meestal een sterkte van 2 tot 4 op de schaal van Richter. De zwaarst gemeten aardbeving in Nederland is tot nu toe de aardbeving in Roermond op 13 april 1992, die had een kracht van 5,8 op de schaal van Richter. Die was wel goed voelbaar.