november 2020


Bruggetje na bruggetje is het bukken en op elk bruggetje staan tientallen, soms wel honderden mensen. De wind blaast ons als een dolle vooruit en het is ijzig koud, maar die kou voelen we niet. We zijn op weg naar Sneek en de andere tien steden bij de laatste echte Elfstedentocht (1997).
Maar in dit Coronajaar ging er onverwacht een streep door de editie van deze winter. We hoeven ons niet voor te bereiden en niet meer specifiek te trainen, zoals de afgelopen 25 jaar. Weg doel, weg mooie tocht en vooral weg de spanning die er bij elk graadje vorst toch weer ontstond.
Want zeg nou zelf, er is toch geen mooier perspectief als het enkele graden vriest en het woord Rayonhoofden valt. Ik denk dan aan van de doorgewinterde roodkoppige friezen met op de top van hun neus een rode bubbel. Mogelijk is die van de Franeker jenever, maar het zou ook zo maar van de kou komen. Ik probeer me dan voor stellen hoe elk van die mannen (nog nooit gehoord dat het ook een vrouw kan zijn) die elke avond het weerpraatje van Piet Paulusma analyseert en het resultaat vervolgens op het deel van de route projecteert waar hij als rayonhoofd verantwoordelijk voor is. En elke dag dat het langer en strenger vriest, loopt de spanning op, neemt de koorts toe en groeit de rode kegel.
Maar dat vooruitzicht is nu in één keer weggevaagd. In een jaar waarin we het toch niet van perspectief moeten hebben en waar de goede vooruitzichten schaars zijn, is nu zelfs dat plezier ontnomen. Met één uitspraak aan het einde van een nieuwsuitzending werd het nieuws zo maar de wereld in geslingerd en over de hoofden van al die Elfstedenrijders uitgestrooid.
Ik moet weer even denken waar mijn startkaart zich ergens bevindt. In mijn kast met administratie is er een speciaal laadje met persoonlijke spullen. Helemaal bovenin, voor mij het Heilgste der heiligen, zoals een tabernakel op een altaar, daar moet hij liggen. De kaart waar ooit (helaas ook in 1997) stond: niet ingeloot  geeft nu wel elk jaar startrecht. Maar wat heb je daaraan als er in een coronajaar op voorhand al een streep door het potentiële evenement wordt gezet?
Natuurlijk weet ik als elke Nederlander van het opwarmen van de aarde en de schade die wij op dit moment met alle wereldburgers aan de natuur aanbrengen. We verstoken véél te véél fossiele brandstoffen en in feite zijn er gewoon veel te veel mensen. De aarde kan dat niet meer absorberen, er zijn ook nog maar te weinig bomen over om al die co2 weer in zuurstof om te zetten. Tel dan ook nog een aantal klimaatontkenners mee, waaronder niet de allerminsten zoals de presidenten van de VS en Brazilië en je kunt op je vingers natellen dat dit niet goed blijft gaan.
Maar de Elfstedentocht van het komende jaar wordt niet afgelast omdat er geen ijs ligt, nee, nu gaat hij niet door omdat het niet te handhaven is om op anderhalve meter afstand van elkaar te blijven en om de groep tot dertig te beperken. Mocht er nu een Elfstedentocht nog plaats gaan vinden, dan kan er beter op drie miljoen mensen in de provincie Friesland gerekend worden. Het zou een feest zonder weerga zijn, een feest waarvan je vrijwel zeker weet: dat gaan we nooit meer meemaken.
Maar goed, de echte diehards zeggen nog steeds: elke dag komt de volgende Elfstedentocht een dagje dichterbij.
Maar nu hij ook dit jaar zeker niet doorgaat kan ik eraan toevoegen: de kans dat ik hem ooit rijd wordt ook elke dag een stukje kleiner.
Ijs en weder dienende.
Of zoals een Brabantse weerprofeet zei: Als de corona er nog is in november, wordt het geen Elfstedentocht in december.