Alle ogen op Hulsel
Landelijk onderzoek naar fijnstof en ammoniak

Oktober 2022


Stallen werden (en worden) steeds groter, maar wat betekent dat voor de leefomgeving?

Een landelijk onderzoeksteam vanuit de GGD, het RIVM en de Universiteit van Utrecht (UvU) kijkt komende tijd specifiek naar Hulsel. De gemeente Reusel-De Mierden is uitgekozen als een van der onderzoeksgebieden naar de overlast door fijnstof en ammoniak, de kern Hulsel is daarin nu speerpunt. Op woensdag 28 september is er een info avond om de inwoners hierover bij te praten. Het onderzoek wordt gelanceerd precies op het moment dat landelijk in het nieuws is dat burgers die hier overlast in ervaren, gecompenseerd kunnen worden.
Als je iets hoort, heb je daar dan meteen last van? En als je iets ruikt, is er ook dan meteen sprake van overlast? Maar wat als je elke dag iets hoort of ruikt en wat als daarin ook grenswaarden overschreden zijn? Maar wat zijn dan de grenswaarden precies, wie bepaald die en wie controleert ze?
Vanuit politiek oogpunt werd enkele jaren terug het begrip ODEUR geïntroduceerd. Het zou een begrip moeten zijn dat met waardes te kwalificeren is. Hierdoor kunnen grenswaarden en overschrijdingen vastgesteld worden, maar wat heb je daar als huisvrouw aan als je de was van de lijn aalt die elke dag naar ammoniak ruikt?
Vogels vliegen traag over het groene buitengebied en enkele schapen kijken elkaar aan. De buitenruimte tussen Bladel en Hulsel was al vaak onderwerp van gesprek en de varkens die er al of niet in een stal wonen hadden daar dan mee te maken. Er was een periode dat het gebied als landbouwontwikkelgebied (LOG) aangeduid werd, maar dit werd later weer teruggedraaid. Enkele handige boeren wisten met dit op- en weer afschalen hun voordeel te doen door er (met succes) fikse bedragen voor planschade uit te slepen. Andere boeren-ondernemers deden het voorkomen alsof ze hun varkensbedrjf vanuit andere Kempische plaatsen net naar dit gebied wilden overbrengen omdat hier de ruimte zou zijn. Het werd tot aan de hoogste rechter uitgevochten!
Maar als je nu ’s avonds van Hulsel naar Bladel fietst en je hebt je neus gewoon in de wind, kun je met je ogen dicht waarnemen waar de grote stallen staan. Er hangt een zware ammoniaklucht, alleen is het lastig om te bepalen van welk bedrijf dit precies afkomstig zijn omdat er meerdere grote stallen dicht bij elkaar staan.
Het is algemeen bekend dat intensieve veehouderijen tal van technieken inzetten om de uitstoot op hun bedrijf terug te brengen. Dure luchtwassers moeten de lucht uit de stal filteren, zodat de omgeving geen overlast ervaart. Maar werken deze systemen ook en nog belangrijker: laat de boer ze altijd draaien?
Enkele burgers uit het zuiden van Nederland spanden een rechtszaak aan tegen de gemeenten waar ze wonen omdat ze vonden dat de gemeente te vaak vergunningen verleenden waarin de boeren meer ruimte kregen dan de overheidsnormen aangaven. De rechter heeft nu in het voordeel van de burgers beslist, wat tot precedentwerking kan leiden: hierdoor ligt ook voor anderen de weg open om bezwaar te maken als er sprake is van hinderlijke overlast
Groot onderzoek
Maar om nu echt vast te stellen wat overlast is, zijn wel meetgegevens nodig. Daarom nodigt de onderzoeksgroep van de GGD, RIVM en UvU alle Hulselnaren uit om bijgepraat te worden en om deel te nemen. De inwoners kunnen zich op die info avond aanmelden om een meetpaal nabij hun woning te laten plaatsen. Daarmee kan op detailniveau de hoeveelheid fijnstof en ammoniak gemeten worden. Daarnaast is het ook mogelijk om deel te nemen aan een belevingsonderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van een app.
Het Hulselse onderzoek gaat een onderdeel vormen van een groter 'meetnet' om stikstofdioxine en fijnstof in beeld te krijgen. Daarbij gaat het niet alleen om de uitstoot van de boeren (wat in Hulsel gemeten gaat worden) maar ook van verkeer en industrie.
De bijeenkomst in Hulsel vond plaats op woensdag 28 september, verdere info via een mail naar r.nijdam@ggdgmv.nl