Samir Matroud kijkt naar de sporen die hij achter laat

 Het zal niemand ontgaan zijn dat ook deze regio te maken heeft gekregen met de opvang van vluchtelingen. Kortdurend werden in Diessen de deuren open gezet en later waren vluchtelingen welkom bij D’n Beersche bak in Westelbeers. Daar in het Beersche opvangcentrum werd Samir Matroud getroffen door de betrokkenheid van vrijwilligers en mensen uit de buurt. Hij besloot iets terug te doen……

Augustus 2016

 Een klein brilletje en een kort baardje. Zijn grijze haar enigszins sluik, wel grijs. Zijn ogen verraden een zachte blik op de wereld om hem heen.

Wie Samir Matroud (51) ziet, kan nauwelijks beseffen wat voor geweld er in zijn vaderland Syrië gaande is. Samir kan het zich zelf ook nog nauwelijks voorstellen, al zag hij al langer een aantal zaken die in zijn ogen niet klopten.Nadat hij zijn werk als medewerker aan de universiteit in Syrië niet meer kon doen, werd het leven er ondraaglijk voor hem. Hij moest de pijnlijke stap zetten om tijdelijk een ander onderkomen te zoeken. Ergens op de wereld. Hij liet zijn vrouw en vijf kinderen achter en ging op weg, om uiteindelijk in Nederland uit te komen: in Westelbeers om precies te zijn.Daar op vakantiecentrum D’n Beersche Bak besefte hij wat voor geluk hij heeft gehad, maar merkte hij ook hoe moeilijk het is. Om met elf anderen in een huisje te zitten, terwijl zijn dierbaren elders naar hem verlangen. Samir, van huis uit een rustig type, kon weinig meer dan zich terug trekken in zichzelf.De tijdelijke bewoners van d’n Beersche bak kunnen in Middelbeers hun boodschappen doen en enkelen van hen passeerden daarbij De Cultuurboerderij van Geert en Berdie Pasmans. Ze raakten aan de praat en vertelden van hun huisgenoot Samir, die nauwelijks de deur uit te krijgen was.

Geert nodigde hen uit om hem een keer mee te brengen: en zo gebeurde.Op een ochtend stond hij daar. Geen Europese taal machtig en helemaal vreemd in de nieuwe wereld waarin hij verzeild was geraakt.Geert Pasmans liet hem in zijn eigen tempo de boel verkennen. ‘Hij zat dagen gewoon stil voor zich uit te staren,’ blikt hij terug.

Samir kwam de volgende en de daaropvolgende dag echter weer terug en gaandeweg begon hij zich meer te interesseren voor de omgeving. Hij zag hout, stenen en gereedschappen en begon ze te ordenen. Hij creëerde een podium en maakte van enkele balken een stoel. Geert probeerde hem voorzichtig te benaderen maar de taal was een behoorlijke barrière. Samir spreekt alleen Arabisch en het was aanvankelijk moeilijk om elkaar iets duidelijk te maken.

Doordat hij telkens weer terug kwam, groeide het vertrouwen, maar ook het begrip in elkaar. Met de nodige gebaren en soms het tolken door enkele landgenoten, kwam stukje bij beetje zijn verhaal naar buiten. Dat hij als kunstenaar in eigen land aanzien genoot, maar er hier in Nederland niets mee kon. Hoe alleen en verdrietig hij zich nu voelt en hoe graag hij iets terug wil doen voor de mensen die hem hier opvangen. Toen hij een schetsboek en een pen in handen kreeg, ging er meteen een wereld voor hem open. De mensen om hem heen merkten dat hij met tekenen meer uit kon drukken dan woorden ooit zouden kunnen doen. Geert Pasmans die net een muur wit gestuukt had bij een gebouwtje in aanbouw, kreeg een idee. Geef Samir de vrije hand en laat hem zijn gang gaan. Het resultaat was verbluffend. In enkele dagen tijd creëerde hij een tekening van twee bij vier meter op de muur. Hij vertelde daarin zijn verhaal en het verhaal van zijn land.

Hij tekende de aartsvader Abraham die een grote vis in zijn armen draagt: het sterrenbeeld van Samir en de vele eitjes die een vis legt voor het nieuwe leven. Hij tekende een vrouw, het symbool van Syrië, die haar haren in vijf strengen draagt: het symbool van evenzoveel stammen in zijn land. De vrouw die naakt blijft, omdat vrouwen in Syrië  geen identiteit hebben. Voorzichtig komen er enkele kleuren door in de tekening. De bomen en planten die blijven groeien, ondanks het geweld dat mensen ontketenen. Maar ook de rode bloemen die groeien op het met bloed gedrenkte land. Een oude boot, oorlog en vluchten is immers van alle tijden, als symbool voor de vlucht naar vrijheid en in diverse poses nogmaals de gekooide vrouwen, als teken van de onderdrukking die ze er dagelijks meemaken. Uiteindelijk loopt ook een vader met zijn kind de mist in naar de horizon: hoeveel realiteit kan een schildering uitdrukken. 

Samir is inmiddels weer vertrokken uit Westelbeers. Hij kreeg bericht dat hij in Amsterdam zijn verblijfsprocedure voort kan zetten: in deze volgende stap kan hij zijn familie over laten komen. Hij ziet hier erg naar uit.Maar een stukje van zijn hart bleef achter in Westelbeers, waar de mensen hem gastvrij ontvangen hebben. Daar wil hij zeker nog een keer terug keren. Aan de wand in een klein gebouwtje blijft zijn tekening om zijn verhaal verder uit te dragen. Het verhaal van Syrië, Abraham, de vis en de gekooide vrijheid.