Reuselse D-day nadert
Bevrijding herdacht met ‘We duiken nie mèr onder’
 
Mei 2019
 

Jo Wouters tussen de figuranten die de uittocht van 75 jaar terug naspelen

Het gonst in Reusel door alle voorbereidingen op de herdenkingsactiviteiten rond 75 jaar bevrijd Reusel. Wat in legerverslagen vergeleken werd met de Slag om Stalingrad, bracht in september ’44 drie weken lang felle strijd. Nu wordt er bij de kapper en de slager over de herdenking gesproken; speel, rijdt of zing je niet mee, dan ben je wel figurant.
Reusel – Met kleine oogjes kijkt Jo Wouters (96)  het donkere bos in. Omringd door dorpsgenoten die gekleed zijn, zoals zij zelf 75 jaar terug bij de vlucht uit Reusel ook gekleed ging. Zwijgend ziet ze een stoet aan zich voorbij trekken. Vrouwen met kinderwagens, mannen die zelf een platte kar vooruit trekken. De uittocht van de Reuselse bevolking in september 1944 markeert de Slag om Reusel. Dit jaar, precies 75 jaar later, wordt dit herdacht met diverse activiteiten. Enkele honderden vrijwilligers, zangers, toneelspelers en figuranten bereiden zich voor om nog één keer de mensen een gezicht te geven.
,,Samen met mijn ouders en mijn broer Dré, liepen we te voet van de schuilkelder in de Lensheuvel naar Postel,” vertelt Jo. ,,Vanaf daar werden we met Engelse legertrucks vervoerd naar Eersel.” Als  ze terug denkt aan 75 jaar geleden, ziet ze het allemaal nog voor zich. ,,We zaten met zestien personen in de schuilkelder en we zagen al enkele dagen de strijd toenemen. Iedereen hield zijn beste set kleren paraat, voor het moment dat we moesten vertrekken. Het was een spannende tocht, ik denk er nog vaak aan. Tegen neefjes en nichtjes heb ik er vaak over verteld, misschien wel tot vervelens toe.”
,,In Reusel werd zo hevig gevochten dat er in Engelse legerverslagen gesproken werd van het Stalingrad der Lage Landen,” ontdekte Marcel Vosters (76). Hij dook in de geschiedenis om meer te weten te komen over de Britse militairen die hun leven lieten op het Reuselse slagveld. ,,We hadden enkele namen, maar op één van de graven stond enkel vermeld dat het om een Engelse soldaat gaat,” legt hij uit. ,,Ik heb veel familieleden opgespoord en zo ook de naam van de tot nu toe onbekende soldaat ontdekt. Bij de herdenking zijn diverse familieleden van deze strijders aanwezig en twee van hen leggen ook de kransen op de graven. Daar komt op elk graf ook een fotolijstje bij om de soldaten weer een gezicht te geven.”

Revue En we duike nie mèr onder
De Heemkunde Werkgroep Reusel die in september en oktober groot uitpakt bij de herdenking ‘Reusel 75 jaar bevrijd’, werkt met veel verenigingen samen en heeft in de voorbereiding alleen al voor de revue zo’n 150 mensen op de been gekregen. Vanaf januari wordt er geoefend voor het stuk, dat onder regie staat van Rita Scheelen, terwijl Theo Bleumer de muziek begeleidt.
Voor Martin Borgmans, die zelf nog de nodige herinneringen heeft aan de onderduikers in huis en de schuilkelder in de tuin, is de Reuselse oorlogsgeschiedenis ook onderdeel van zijn eigen herinneringen. Nu is hij een van de drijvende krachten achter de activiteiten rond de herdenking. ,,Al in 1945 werd er een revue geschreven, waarin terug gekeken werd op vijf jaar oorlog,” legt hij uit. ,,Aan het einde van het stuk, dat destijds speelde onder de slogan ‘Met zang en spel voor kerkherstel’, speelt de bevrijding. De bevolking moest bij de Karel 1 haar kerkdiensten houden, omdat de kerk zelf kapot geschoten was. Met de opbrengsten van de revue moest de kerk opgeknapt worden. Je kunt je dat nu niet meer voorstellen, maar dat lukte wonderlijk wel. De revue werd tot in 1953 opgevoerd en was een doorslaand succes.”
Nu de oude revue uit de motteballen is gehaald, is hij wel op punten aangepast. Borgmans daarover: ,,Dat geldt vooral voor de muziek, waar muzikaal leider Theo Bleumer meer hedendaagse muziek vond, die beter aansluit bij de beleving van nu.”
Tijdens de revue zullen beelden van de Reuselse uittocht getoont worden, deze beelden werden onlangs al opgenomen in de bossen bij de Voorste Heikant in Reusel. In deze tocht liep, gadegeslagen door Jo Wouters,  ook Ria van Gestel mee die in 1944 in de wandelwagen lag toen ze met haar ouders naar Postel vluchtte. De revue zal in totaal zes maal opgevoerd worden in manege de Meulenhaoi. Per keer kunnen 400 bezoekers aanschuiven voor een spektakelstuk waar veel originele kleding, voertuigen en materialen gebruikt worden. De kaarten voor de revue zijn nog niet te koop, maar Borgmans verwacht daar binnenkort meer over te kunnen melden.
Een ander aansprekend project is de muziek van The Armed Man, die vanuit de Reuselse kerk uitgevoerd wordt. Leden van meerdere koren en drie harmonieën, slaan de handen ineen voor een concert dat gecomponeerd is door de Welshman Karl Jenkins. De koren staan onder leiding van Cees Wouters. Huub van Beek over de muziek: ,,Mijn schoonouders vluchtten in september ’44 met twee kinderen naar Postel, een van die kinderen werd later mijn vrouw. Je kunt je voorstellen dat er daar aan tafel vaak over gesproken werd, daarom is de muziek rond dit thema voor mij erg speciaal.”
Omdat Reusel tot nu toe een eigen oorlogsmonument ontbeerde wordt er nu een wandelpad aangelegd dat in september 1944 gebruikt werd als ontsnappingsroute. In nauwe samenwerking met de gemeente Reusel-De Mierden is dit pad in het oosten van de Reuselse kom, tot stand gekomen, op 5 oktober wordt het 53rd Welch Division-pad geopend. Op deze route zijn bankjes die verwijzen naar de regimenten die Reusel bevrijdden: het vierde bataljon Welch Regiment en het zesde bataljon Royal Welch Fusiliers. Een zoon en dochter van commandant Snead – Cox, die zelf in Reusel gewond werd afgevoerd, zullen bij de opening zijn.
Programma:
27, 28 en 29 september: eerste serie uitvoeringen van de revue En we duiken ie mèr onder.
3 oktober 19.30: ontvangst Engelse gasten op het gemeentehuis.
4 oktober 10.00 uur: ontvangst van gasten voor de officiële herdenking, met een lezing van John Meulenbroeks (museum De Bewogen Jaren) over die roerige periode.
4 oktober 14.00 uur: Ontvangst van de nabestaanden burgerslachtoffers in de heemkamer in het gemeentehhuis met een preview van de tentoonstelling,
4 oktober 20.00 uur: Muziekstuk The Armed Man in Parochiekerk Reusel, gratis toegang.
5 oktober 9.30 uur: officiële herdenking met vijf gilden uit Reusel-De Mierden, kranslegging en de Last Post door Sjeng Hermans
5 oktober 13.30 uur: Onthulling van het bord bij het nieuwe wandelpad 53th Welch Division Pad
5 oktober20.30 uur: Memorial tour met verlichte voertuigen vanaf café de Wekker.
2, 6 en 9 oktober (20.00 uur) tweede serie uitvoeringen van de revue En we duiken ie mèr onder.
1 oktober tot Mei 2020: tentoonstelling ‘Slag om Reusel’ met beeld en geluid en een maquette met een diorama op de begane grond van het gemeentehuis (open tijdens openingstijden van het gemeentehuis).