Het verhaal van Huy op de grens Noord-Zuid

Een verhaal over een moedig volk dat sterk bleef door een ijzeren wil

Vandaag, maandag 12 maart, de DMZ bezocht (de-militariseerde-zone) op de oude grens van noord-zuid. Daar, precies op de 17-de breedtegraad werd in de jaren 45-55 de denkbeeldige scheidslijn tussen het communisme en het kapitalisme getrokken. 

Wij horen het verhaal vandaag van Huy, een gedreven nationalist die geen mogelijkheid onbenut laat om de strijd die er met de Amerikanen was vanuit zijn optiek te belichten. De Vietnamezen als vrijheidstrijders en de Amerikanen als de slechte indringers. En Huy kan het weten, zijn vader en opa vochten mee bij de Vietcong.

De dag begint vroeg voor ons, we worden om 6.00 u opgehaald. We zijn met vier NL sprekenden, die zoeken elkaar dan ongemerkt toch op op zo'n dag. Na licht onbijtje proberen ze even 23 man in een 15 persoons bus te proppen maar na wat geharrewar komt er in Hue, waar we starten, toch een andere bus aanrijden. De rit naar het noorden is zo'n 100 km en we vervelen ons geen moment. In het veld buiten de stad zijn veel zeer opvallende graven van vooraanstaande fam. Het zijn zeer kleurrijke bouwwerken, soms nog groter dan een huis. Enkelen staan alleen, anderen gegroepeerd.

Bij de eerste stop komt Huy in de bus, hij is onze gids voor vandaag en begint met een glimlach te vertellen over zijn volk. De 1000 jaar heerschappij door de Chinezen, enkele jaren het juk van de Jappanners en vanaf 1850 de Fransen. De inmenging van de Amerikanen, daar gaat het uiteindelijk over, is het sluitstuk voordat zijn volk echt zelfstandig werd. De 86 miljoen Vietnamezen zijn daar maar wat trots op. Het verhaal over de Amerikaanse inmenging begint met het zg Tetoffensief (de dag van het nieuwjaarsfeest 28 jan 1968). Noord Vietnam viel Zuid binnen om er weer één staat van te maken. Zuid riep de hulp in van Amerika, de rest kennen we. Wat we minder goed kennen vertelt Huy: 'Vanuit Noord was men al enkele jaren in het geheim bezig een aanvoerroute te maken naar Zuid, de zg Ho Shi Minh-trail. Via een wirwar van paden, deels door Cambodja werden wapens en manschappen aangevoerd naar het zuiden. Vanaf de eerste strijd was deze aanvoer het probleem van Zuid en de Amerikanen. De vietcong (noord) was onzichtbar en onvindbaar. Ze kwamen 's nachts, pleegden aanslagen en waren weer weg. De Amerikanen grendelden de dmz geheel af, deels met mijnen en prikkeldraad en ze spoten ontbladeringsmiddel om de jungel te ontbossen. Maar niets hield ze tegen.'Het lukte vlg Huy wel om er enkelen neer te schieten maar het lukte nooit om de geest en de spirit te doden, zegt hij. Uiteindelijk kostte de strijd  wel 2 miljoen vc het leven. Ofwel op elke Amerikaan vielen 13 vc's.

Terwijl Huy aan het vertellen is ziet hij plots mijn pet. 'How you get that?' vraagt hij. 'It is an original VC.' Ik vertel hem het verhaal van de oude man op een bankje in Hanoi, plots is de pet voer voor camera's .

We bekijken de plekken waar de buitgemaakte wapens en overgebleven bommen staan. De hooggelegen heuvels die strategisch ingenomen werden maar waar de Amerikanen uiteindelijk enkel frustraties opliepen. Huy benadrukt keer op keer het gelijk van zijn volk om te strijden voor zelfbeschikking, zonder buitenlandse inmenging. 'We liberated the South'  zegt hij wel honderd keer. Het is niet zonder trots, je voelt het onrecht dat hen aangedaan is. De eenvoudige wijze waarop zij hun strijd voerden. Met blote handen groeven zij hun tunnels waar ze zich verstopten, de vrouwen maakte boobytraps van bamboe. Het kostte hen veel levens maar het kostte hen nooit het geloof in hun ideaal.

Als tweede deel van deze dag gaan we naar de tunnels aan de kust.. In drie niveaus, groeven ze tot 23 mtr diep, daar leefden ze ruim tien jaar in als post voor de vc. Verscholen in de bossen bekijken  we de verborgen ingang en we dalen af in de nauwe ruïnes. Het is slechts 1.60 hoog dus moeten we continu bukken. Het respect voor de VC groeit alleen maar, niet in de laatste plaats door het verhaal van onze gids.

We lopen, soms op de tast, een half uur door de onderaardse gangen en voelen van dichtbij hoe het geweest moet zijn. Dan voelen we natuurlijk niet het geweld van inslaande granaten en bommen, die grote kraters achterlieten: die zijn nog te zien.

Op de terugweg in de bus sluit Huy zijn verhaal af. Een indrukwekkend verhaal. Ik ben tegelijkertijd ook het verhaal van Kim Phuck aan het lezen, het meisje dat rennend uit een napalm aanval vlucht (worldpressfoto in 1972). Het maakt het verhaal completer, we wisselen met elkaar onze zienswijze uit. We bedanken onze gids als hij uitstapt. In Hue nog een meal bij Indisch restaurantje op de hoek. (3 euro pp) waar de serveester ons het hemd van het lijf vraagt. De kleding hebben we intussen bij hotel laten wassen en staat weer voor 1 pp klaar.

We overleggen over het vervolg van de reis. Morgen, di 13-3 gaan we met privé chauffeur naar onze volgende halte Hoi An. Hierdoor kunnen we ons verplaatsen en onderweg al bezienswaardigheden aandoen. De overbuurman hier heeft het geregeld, hij is zelf ook de chauffeur. De man heet Tu en heeft een restaurantje waar we gisteren gegeten hebben. Het zag er echt niet uit (zie foto bij verhaal van gisteren) maar hij staat wel vermeld in de lonley planet. Er zijn honderden eettentjes en er staan er 4 vermeld, waaronder Tu on Wheels. Zeer bijzonder hoe hij dat voor elkaar heeft gekregen.

Na Hoi An reizen we iets terug om op 15-3 de vlucht vanuit Nan Trang naar Buon Ma Thot te nemen. Dit ligt in binnenland ri Cambodja. We willen nog iets meer van binnenland zien, vandaar 2 overnachtingen daar. 17-3 vliegen we dan van daaruit naar Ho chi Minhstad. We hebben dan nog twee dagen reserve. Die gaan we of naar de Mekongdelta of verder zuidwaarts. Nog even bekijken.

Als ik dit schrijf is Wil weggedommeld, als hoofd planning van onze reis kan hij er niet voor wakker blijven.

blijf ons volgen, tot later

H+W