Ook Kempen had zijn megalomaan project

Postelkanaal ging uiteindelijk niet door

ED/weekbladen sept 2011

 Postel/Reusel-De Mierden – Het moest een impuls worden voor de scheepvaart in Nederland en België: de verbinding van de Belgische kanalen met het Nederlandse Wilhelminakanaal. Op het moment dat er stemmen opgaan om in Noord Nederland een twee kilometer hoge berg in zee te realiseren, weten ze in het zuiden waar dit soort luchtfietserij toe kan leiden: meestal tot niets.

Heemkundevereniging Reusel verzamelde alle publicaties die er over het project uitkwamen van begin jaren vijftig tot in de zeventiger jaren. Bernhard Fleerakkers ordende de mappen en wil er later binnen de heemkunde verder over publiceren.

 De aanleg van het Postelkanaal ontsproot begin jaren vijftig uit de geesten ven de Belgen. Professor Gerretson uit Antwerpen zag een mogelijkheid om de Beneluxlanden weer naar elkaar toe te brengen, hij vond in Reusels burgemeester van Beek een groot voorstander, die zag de mogelikheden al aan zich voorbij trekken. Het was rond 1953 de periode van de EGKS, als voorloper van de Europese unie. Er moest veel kolen en staal vervoerd worden, het goedkoopst ging dat via het water. Door het rivierenstelsel waren er maar weinig Noord-zuid verbindingen, met het Postelkanaal kon dat voor een groot deel opgelost worden.Het kanaal zou als aftakking beginnen van het kanaal Dessel-Schoten, ter hoogte van Arendonk. Op deze wijze kwam er een verbinding met het verderop gelegen Albertkanaal. Via een tracé van 22 kilometer zou het uitmonden in het Wilhelminakanaal bij Haghorst. Er moest dan wel aan elk einde een schutsluis komen om het hoogteverschil van 6,50 meter te slechten. De diepgang zou minstens twee meter moeten worden. Het rendement werd ingeschat op een vervoer van 2,25 miljoen ton per jaar, de kosten voor aanleg op 30 miljoen gulden excl grondkosten.

Vervolg op abdij

De Belgische hoogleraar Van der Poel noemde het project ‘de tweede historische ontwikkeling in de Kempen’. Met de eerste zou op de oprichting van de abdij van Postel geduid zijn.

De te graven geul voor het kanaal zou beginnen iets ten westen van de brug bij Arendonk. De route loopt achter de oude Duitse basis en het Beleven tussen Reusel en Hooge Mierde door richting Hulsel. Daar wordt het dorp ter hoogte van de Kruisdijk het Vooreind gepasseerd. Tussen Lage Mierde en Netersel gaat het verder via Braakhoek waarna ter hoogte van de huidige  Meierweg de Neterselsedijk gepasseerd wordt. Via de Neterselse Heide loopt de route verder, westelijk van Diessen om enkele honderden meters westelijk van de stuw in het Wilhelminakanaal bij Haghorst uit te komen.

De kranten en de weekbladen stonden midden jaren vijftig bol van de berichten over het nieuwe kanaal dat De Kempen op moest stuwen in de vaart der volkeren. De boeren waren bang voor de gevolgen van de grondwaterstand maar Van de Poel vond het project net een grote kans voor de kinderrijke boerenstand door het aantrekken van nieuwe industrieën.

Het project van het Postelkanaal liep gelijk op met de kanalisatie van de Moezel in Noord Frankrijk, het was ook de periode dat er in Limburg nog 20 mijnen in productie waren.

Uiteindelijk was het de Eerselse burgemeesterszoon Frits Stevens die de knuppel in het hoenderhok gooide met zijn afstudeerscriptie: ‘sociale-economische rentabiliteit van een Postekanaal.’

Hij becijferde dat in de toekomst aan dit soort vervoer geen behoefte zou zijn en deed de aanbeveling om het meer over het spoor te zoeken.

Ondanks dat er nog in 1962 krachtig werd gepleit door een commissie ingesteld door prof de Quai, trok uiteindelijk staatsecretaris Keijzer van verkeer in 1971 de stekker uit de plannen: “geen sprake dat het postkanaal ooit in uitvoering komt”.

Burgemeester van Beek toonde zich teleurgesteld, hij had in 1962 vanuit zijn rol als lid van de Tweede Kamer nog een positief beeld van het plan geschetst: “aan het Postelkanaal is nooit hard genoeg getrokken,” sprak hij spijtig. “Het is twintig jaar lang de wensdroom van de Nederlanders en de Belgen geweest en het had de volkeren ongetwijfeld dichter bij elkaar gebracht.” Toch bleef Reusels eerste burger realistisch, ook toen het plan niet doorging: ‘wij zijn geen apostelenvoor het Postelkanaal. Als je werkt aan een project kan het ook ooit niet haalbaar zijn”.  

Bronnen: Heemkundevereniging Reusel.

Foto: De route die het kanaal zou gaan volgen.