John van Alphen zet levenswerk vader voort
Juni 2009
Popeye laat zijn spierballen weer rollen
Trompetter Kempenland 2009
Bladel – Twee jaar terug overleed Bladelnaar Jan van Alphen op dramatische wijze bij het uitoefenen van zijn grootste hobby: tractorpulling. In het Engelse Great Eccleston waren zijn vrouw Thea en zoon John getuige van het ongeval dat zich in eerste instantie minder ernstig liet aanzien. Jan raakte boven op zijn troetelkind <I>Popeye<I> bekneld tussen een loodzwaar ijzeren blok en overleefde het ongeval niet.
Er volgde een uitgebreid onderzoek naar Popeye, de opvallende robuuste trekker, maar daar viel niets op aan te merken. Dat kon niet gezegd worden van de sleepwagen met het verplaatsbaar gewicht dat voort getrokken werd. ‘Dat onderzoek en de afwikkeling daarvan loopt nog,’ zegt John voorzichtig.
Na een tijd van stilte brullen de 7000 pk’s van Popeye weer. Zoon John heeft besloten het levenswerk van zijn vader voort te zetten, op 13 juni neemt hij deel in Made, een van de weinige wedstrijden die er voor de Koningsklasse in Brabant zijn.
Door: Harrie Wenting
‘Ja, Popeye mag gerust het levenswerk van vader genoemd worden,’ zegt John van Alphen. De zoon van Jan van Alphen is nu 33 jaar en woont met zijn familie nog steeds aan de Troprijt in Bladel. Op weg naar de fietspad door de Pals is het de laatste boerderij. John kan er ver weg kijken en als hij door de rundveestal kijkt ziet hij ook niet veel vee meer staan. ‘Vader had net besloten om te stoppen met het melkvee,’ kijkt hij terug. ‘2007 was in ieder geval een vreemd jaar want er werden diverse keuzes gemaakt die in het licht van het latere ongeval vreemd aandoen.’
Flash back
John kan de zomer van 2007 nog helemaal uittekenen, elke dag zit nog in zijn geheugen gegrift. Eerst waren ze op weg naar een wedstrijd in Frankrijk toen ze een klapband kregen waardoor hun truck en caravan er helemaal aan gingen. Popeye, de trekker waar Jan toen al vele malen Nederlands en Europees kampioen mee was geworden, kwam er met wat schrammen van af. Jan van Alphen besloot het anders te gaan doen, hij kocht een grote oplegger die hij enkele maanden later al mee nam naar wedstrijden zoals in Engeland. Het was augustus en John weet nog precies hoe het daar verder verliep.
‘Vader was speciaal uitgenodigd door de organisatie. Door zijn successen, maar ook door de prestaties en uitstraling van Popeye wou men hem er graag bij hebben. De wedstrijd begon goed voor vader, ik stond iets voor de helft van de honderd meter lange baan toen hij plots gas terug nam. Hij was goed gestart bij zijn pull maar kreeg een rode vlag ten teken dat er iets aan de hand was.’
Meteen daarna voltrok zich voor de ogen van John, de mecaniciens en de andere aanwezige familieleden de grootste ramp die ze zich maar voor konden stellen. Jan was in eerste instantie nog gewoon bij kennis toen hij op zijn eigen machine bekneld raakte door het sleepgewicht dat op de trekekr terecht kwam en gaf instructies aan de omstanders. ‘Door het grote gewicht dat op hem drukte moest er zwaar materieel aan te pas komen om hem te bevrijden,’ blikt John terug. ‘Het duurde lang voor hij bevrijd was en hij werd nog met de trauma helikopter afgevoerd. Helaas, heeft hij het niet gered.’
Bezinning
In de periode die daarna volgde had iedereen bij de familie van Alphen moeite om de draad van het leven weer op te pikken. Jan was binnen het boerenbedrijf en binnen het team van Popeye altijd de drijvende kracht geweest. Vanaf 1978 had hij elke minuut die hij beschikbaar had in zijn grote hobby gestoken. In Berkel Enschot waar hij toen nog woonde, bouwde hij zijn eerste trekker voor de pulling wedstrijden, de naam Popeye kreeg hij aangereikt van een buurjongen. Het gezin was in 1986 baar Bladel verhuisd en tegelijk met de modernisering van het boerenbedrijf groeide ook de kracht en de roem van Popeye. Had hij in eerste instantie nog de sterkste motoren uit hakselaars en vrachtwagens gebruikt, nu ging hij over op vliegtuigmotoren met pure methanol als brandstof.
Maar toen de brullende motoren zwegen had ook John moeite om zijn levensdoel te bepalen. De sport waar zijn vader nog graag een aantal jaren in verder was gegaan liet hem echter niet los. Van jongsaf had hij hem bijgestaan bij het sleutelen en in de organisatie rond het pullingteam. De andere leden van dat team bleven nog gewoon over de vloer komen, mannen zoals Harrie van Heeswijk (47) uit Bladel en Ad van Dongen en Laurens Verwoerd.
John: ‘Samen hebben we nu besloten om die droom van vader voort te zetten. Als we zouden stoppen, wat zijn al die Europese titels dan waard?’
Toen ze besloten om de draad weer op te pakken hadden ze echter wel een stevige klus te klaren want er was veel werk om Popeye weer wedstrijdklaar te maken. Vanaf oktober 2008 tot maart van dit jaar werd ieder vrij uur benut om de motoren opnieuw te instaleren en het plaatwerk te laten glimmen. Toen uiteindelijk de sleutel weer in het contact ging en de zesendertig cilinders van de drie Allison V-12 motoren weer brulden gaf dat een goed gevoel. John had er een goed gevoel bij. ‘We keken elkaar aan en wisten dat het moest lukken om hem weer als vanouds te laten presteren.’
Het voort zetten van het Popeye Pullingteam wil niet zeggen dat er nu al weer aan alle wedstrijden deelgenomen kan worden. Bij veel wedstrijden in de regio mag er niet deelgenomen worden, omdat deze niet onder auspiciën van de NTTO zijn, daardoor moeten ze vaak verder het land in en de grens over. In de Ahoy wordt elk jaar een van Nederlands grootste Pulling wedstrijden gehouden, de organisatie kan zich niet voorstellen dat Popeye zou ontbreken. In landen als Engeland, Duitsland en Frankrijk is pulling, maar ook Popeye, nog steeds mateloos populair. Naast de gevestigde West-Europese landen zijn nu ook Zweden, Denemarken en Italië sterk in opkomst.
Pionieren
Jan van Alphen was een pionier in de wereld van de tractorpulling, het hele wereldje in deze sport kende hem en zal hem nooit vergeten. Hij bedacht vele technische vernieuwingen en experimenteerde met tal van nieuwe systemen. Het was hem te doen om zich in zijn sport te verbeteren maar altijd ook om de techniek in het algemeen verder te verfijnen. Hij reisde naar de VS en Canada waar hij contacten legde met pioniers uit dat werelddeel. Hij bekeek vliegtuigen waar hij later de motoren van gebruikte en technisch verder verfijnde. Hij vervaardigde een eigen teststation om de beste verbranding in een motor te verkrijgen, vond een methode uit om met betere luchtinlaat het vermogen nog verder op te krikken.
Een kern van zijn successen was de ideale verhouding tussen het brandstofmengsel en het aantal te draaien toeren van de machine. Maar eigenlijk was de drive waarmee hij zijn sport benaderde zijn faam. De wijze waarop hij anderen enthousiasmeerde en overal ter wereld vrienden maakte.
John beseft dat het moeilijk zal zijn om zijn vader te overtreffen. Technisch heeft hij de eerste stappen al gezet op weg naar verdere vernieuwingen. In een werkplaats op het boerenbedrijf staat een professionele opstelling, grote takels kunnen de motoren zo uit de machine takelen. De bougiekabels worden er per rol ingekocht en de meeste onderdelen worden geheel zelf vervaardigd.
Popeye kan in twee klassen meestrijden: als er twee vliegtuigmotoren op zitten blijft hij onder de 3,5 ton en met nog een derde erop in de zwaarste klasse tot 4,5 ton.
De megatrekker past precies in een grote oplegger waar hij als <I>Kit van Michael Night<I> zo in kan rijden, het voorste deel van de oplegger moet nog tot kampeerwagen verbouwd worden.
‘Uiteindelijk gaat het om die full pull,’ legt John uit. Na elke voorronde komt er altijd nog de pull off, het ultieme gevecht der winnaars. Het hoogst haalbare in deze sport is het Europees Kampioenschap, voor Popeye zijn deze titels niet meer op twee handen te tellen.’
Maar dat was nog uit het tijdperk van vader Jan. John hoopt ooit weer op dat hoogste podium te staan, dat is zijn grote droom. Hij wil net als zijn vader pionieren en schuimt het World-wide-web af naar de nieuwste snufjes om ze zelf toe te kunnen passen.
En hoeveel lijkt John eigenlijk op zijn vader?
Chauffeur en maatje Harrie van Heeswijk weet het wel te benoemen. Jan zat altijd te prakkiseren over nieuwe dingen, zoals hij dat noemde. Of hij nu de koeien aan het melken was of uren langs me in de truck zat. John slaapt gewoon onderweg en zet thuis de computer aan.’
‘De wereld lijkt steeds sneller te draaien en vernieuwingen zijn sneller beschikbaar, ook al zijn ze ergens anders bedacht,’ weet John. ‘Waar het echt om draait is de passie. Je moet de uren die je in zo’n sport stopt nooit tellen. Verder is het een kwestie van gevoel, de beste balans vinden. Ja, de beste balans vinden, daar draait eigenlijk alles om.’
Meer nieuws over het team van de van Alphens en hun Popeye op www.vanalphenbladel.nl