Plattelandsdokter een verdwijnende roeping

2200 patiënten geen eigen huisarts na vertrek Huub Janssen

Trompetter Kempenland 2005

Er dreigt een  tekort aan huisartsen en de patiënt kan wel eens het kind van de rekening worden. In Bladel nam huisarts Huub Janssen afscheid terwijl er nog geen opvolger is. Betaalt zich hier de jarenlange numerus fixus uit: de beperkte instroom van studenten naar de artsenopleiding, of is er meer aan de hand. Kozen artsen zoals dokter Jansen de vorige eeuw nog voor een eigen praktijk waarbij ze de patiënten vijf dagen in de week 24 uur per dag een beroep op hen konden doen, de moderne huisarts opteert meer voor een baan van negen tot vijf. <I>Van arts-met-roeping tot arts als beroep<I>.

’Wat er nu gebeurt zagen wij als huisartsen jaren terug al aankomen,’ zegt Huub Janssen. Hij heeft nu aanmerkelijk meer tijd om zijn verhaal te houden want sinds hij in december afscheid nam van zijn patiënten ziet zijn leven er heel anders uit. Hij woont nog in hetzelfde huis maar verhuurt zijn praktijk aan een Medic Support Team (MST) die tijdelijk de honneurs waarnemen. Een vreemde gewaarwording voor de arts die er altijd was voor zijn mensen en daardoor als een ouderwetse huisarts gezien kan worden.

‘Natuurlijk, ook huisartsen willen vrije tijd. Ik was zelf actief in een aantal Bladelse verenigingen maar vraag me niet hoe dat altijd ging. Prins carnaval bij de Muggezifters maar wel de semafoon op zak’. Huub Janssen kan er wel in komen dat de jonge generatie huisartsen het anders wil. ‘Zelf hebben we op een gegeven moment ook de samenwerking gezocht: toen hoefde ik slechts een keer in de vier weken een weekend te draaien. Nee, de drukte zat hem vooral door de week: altijd thuis of bereikbaar zijn, dat gaat je niet in de kouwe kleren zitten’.

De maatschappelijke tendens waarbij de huisarts geen gezinsarts mee is ziet Janssen als een logisch gevolg van de ontwikkelingen maar hij ziet er ook nadelen van

Call center

De patiënt die zijn huisarts aan de lijn wil bijvoorbeeld. Rechtstreeks bellen is er niet meer bij: elke beller wordt automatisch doorgeschakeld naar een call center in Tilburg. ‘Ja, soms denk ik wel eens terug aan de beginjaren hier in Bladel. Je was de klok rond arts maar maakte ook alles van de mensen mee. Door de jaren heen werd de functie steeds verder uitgekleed. Verloskundigen gingen meer bevallingen doen en de medicijnen komen van de apotheek. Dan de assistent arts die een deel van de taken overneemt. Welke huisarts gaat er nog op bezoek bij zijn patiënten die in het ziekenhuis liggen. Dat waren volgens Huub Janssen net de leuke momenten voor een huisarts. ‘Het werd altijd erg gewaardeerd, dat wel ja, maar heeft de moderne huisarts daar nog wel tijd voor? Ik hoor jonge collega’s zeggen ‘ze melden zich wel weer als ze thuis zijn’. Dat vind ik geen goede ontwikkeling.’

Gezocht huisarts

Ook elders in De Kempen is er sprake van huisartsen nood. De patiënten van dokter van Diggelen in Vessem zullen geen vaste opvolger meer krijgen in zijn praktijk: zoals het er nu naar uit ziet zal vanuit een dependance een naburig arts de rol overnemen. In Reusel werd de praktijk van dokter Masselink overgenomen door twee jonge artsen en in Hooge Mierde kwam na het vertrek van dokter van Lieshout geen zelfstandig arts terug: wel kwam er dokter Hendrikx die samen ging werken met een Lage Mierdse collega.

Van roeping tot beroep

Huub Janssen kwam zelf uit een artsen nest: zijn vader had hetzelfde beroep in Zeelst. Na zijn studie medicijnen in Utrecht en een jaar specialisatie tot huisarts kreeg hij een kleine praktijk in Bladel om daar de zittende artsen meer lucht te geven. Met de verhuizing naar een nieuw pand werd het een volwaardige praktijk met 2200 patiënten.

In de 25 jaar dat Huub Janssen in Bladel woonde was hij er niet alleen voor zijn patiënten: ook diverse verenigingen klopten regelmatig bij hem aan. Nu is hij de voorzitter van de carnavalsclub, waar hij eerder ook al eens prins was. Hij is voorzitter van de stichting wielerevenementen van het Snelle Wiel en van de voetballende veteranen van Bladella: waar hij tot voor enkele jaren terug ook nog binnen de lijnen stond. Daarnaast penningmeester van het cultuurfonds en secretaris van de plaatselijk kinderopvang. Tenslotte ook nog fagot speler bij de harmonie.

Waar hij die tijd toch nog vandaan haalt weet hij zelf nauwelijks te vertellen: zijn vrouw weet dat wel: ‘ik zat thuis bij de telefoon en moest mijn man oppiepen die ergens bij een vereniging zat’. Ook het leven van doktersvrouw kende zo zijn beperkingen!

Bij de gemeente Bladel viel de actieve huisarts op en hij kreeg met ‘De Zuil’ de op een na hoogste onderscheiding binnen de gemeente Bladel.

Patiënten

’Tja, het is een druk beroep om huisarts te zijn’. Huub Janssen zal de laatste zijn om het te ontkennen. Dat  hij met zijn 58 jaar op zijn lauweren kan gaan rusten doet hem goed, al maakt hij zich wel zorgen om de toekomst van de Bladelse patiënten. Zij kunnen nog tot 1 april een beroep doen op het MST: het is te hopen dat er dan overeenstemming is met een nieuwe huisarts. De onderhandelingen met een jonge arts lopen nog. Of deze ook in zijn eentje 2200 patiënten gaat bedienen is de volgende vraag omdat steeds meer artsen kiezen voor een deeltijdbaan. Op dit moment is 60 % van de artsen die in opleiding zijn vrouw: ondanks alle emancipatie kiezen zij nog vaker voor een deeltijd baan als de mannen.

Doemdenkers zien het huisartsenvak weg gaan maar Huub Janssen denkt dat er nog veel te redden is. Hij vindt het dan wel nodig dat de overheid meer doet om het vak te promoten: het is nog altijd een grote uitdaging! ‘Daarnaast is het ook een soort van eigen bedrijf dat je runt en dat heeft toch ook wel wat’ aldus Janssen.

Op reis

Huub Janssen gaat nu vooral die dingen doen die hij echt leuk vindt en waar hij eerder niet aan toe kwam. Reizen bijvoorbeeld. ‘Australië en IJsland staan nog op mijn verlanglijstje’ zegt hij lachend. Samen met zijn vrouw Riet, die hem altijd ondersteunde in de praktijk, doorkruiste hij al vele continenten tijdens de zomervakantie’s. Afrika was vaak favoriet, maar ook een fietsvakantie in Nederland kan de Janssen bekoren.

Fietsend door de polder zal hij nog vaak terug denken aan het wel en wee dat hij te horen kreeg achter de dokterstafel. Alle leuke dingen, maar ook alle moeilijke momenten. ‘Mensen worden nu eenmaal ziek en uiteindelijk sterven we allemaal.’ 

Na alle lof die Huub kreeg bij zijn afscheid overheerst de positieve gedachte. ‘Ik wil in Bladel tussen mijn oude patiënten blijven wonen. Ik ben van dit dorp gaan houden. Ook Riet kan zich daar in vinden, al was de Kempische mentaliteit nieuw voor haar in de begintijd.

Huub Janssen ruimt zijn paperassen op