Mee Woesje naor Maria
‘dichter bij God komde nooit’
 
December 2019
 
Jan Woestenberg met zijn Maria-vriendin Sandra
 
(lied |Gerard van Maasakkers:)
Op een juni zaterdag
Volgen ze de moedervlag
Ieder jaar van Valkenswaard naar Handel
Ruim veertig kilometer
Met z’n duizend in totaal
Kinderen van Maria, allemaal….
Wie de muziek van de Brabantse volkszanger Gerard van Maasakkers het Salve Regina over de Mariaprocessie naar Handel hoort zingen, zal nauwelijks de link leggen met Hilvarenbeek. Toch is de link er wel degelijk. De 1500 deelnemers aan de Handelse Maria-processie lopen elk jaar de twee maal veertig kilometer en sinds twintig jaar doen ze dat onder het toeziend oog van Woesje, in Hilvarenbeek bekend als Jan Woestenberg (49). Met zijn trekpaard Magda van de Woestenhoeve is hij een van de steunpilaren die de spullen van de wandelaars en de uitvallers vervoert. Vol vuur vertelt hij over zijn passie. Over het evenement dat voor hem het vakantiegevoel, en de ultieme beleving is.
“Eenentwintig jaar terug gebeurde er iets vreselijks tijdens de bedevaart, er bleef een paard dood tussen de burries, wat natuurlijk veel paniek veroorzaakte. Vanuit de organisatie ging men op zoek naar een vervanger, maar dan wel iemand met verstand van zaken. Nu wil het toeval dat onze pa al zijn hele leven met trekpaarden gewerkt heeft en ik ben daarbij als vanzelf mee ben gaan helpen. Dus toen wij de oproep kregen, stonden we meteen in de actiestand.
Een oproep van Maria
Een oproep van Maria, tja, die kun je niet negeren. Maar ik moest me er wel even in verdiepen om te weten wat het is.
Zonder al te veel verwachtingen ging ik de eerste keer met mijn paard naar Valkenswaard. Ik had me goed voorbereid door vooraf de nodige trainingstochten te maken en het paard stond ook op nieuwe ijzers. Ik kreeg meteen veel mooie reacties en het evenement pakte me. Ik kon een bijdrage leveren aan iets ontzettend moois. Zo zag ik een vrouw van mijn eigen leeftijd, die weer bijna in Valkenswaard was. Maar ze kon niet meer, na twee dagen lopen zat ze er helemaal doorheen. In zo’n situatie ben ik er dan, net zoals de andere koetsiers. De dankbaarheid van de vrouw voel ik nog steeds, ook na zoveel jaren.”
Weer terug in Hilvarenbeek kon hij maar moeilijk het ritme van het gewone leven oppakken. Als hij tijdens zijn werk op de heftruck zat, gingen zijn gedachten telkens weer terug naar die deinende massa, die zingend over Maria voor hem uitliep. “Aan het einde van de tocht is het deelnemersveld wel uitgerekt tot zo’n tien kilometer,” weet hij. “Met de paarden lopen wij achteraan, maar dat geeft op veel momenten wel een ongelofelijk uitzicht. Ik hoor dan heel veel mooie verhalen, maar ook bijzondere verhalen die je bij blijven. Mensen die lopen voor iemand anders of om andere bijzondere redenen.”
In de eerste jaren zat Jan alleen op de bok in de huifkar die door de organisatie ter beschikking wordt gesteld, maar op enig moment kreeg hij een oproep onder ogen van een jonge vrouw die graag als bijrijder deel wilde deelnemen. Ik was toch alleen en heb me gemeld. Sindsdien is Sandra mijn Handelse vriendin. We zien elkaar één keer per jaar, maar dan is de beleving  wel heel bijzonder.”
In de eerste jaren werd Jan s avonds nog door zijn vader opgehaald om in Hilvarenbeek te overnachten, maar de laatste jaren slaapt hij net als de bedevaardgangers in het Mariadorp.
“Hierdoor kan ik ook bij de dienst op zaterdag zijn. Niet op die van zondag, want dan ben ik alweer alles in gereedheid aan het maken voor het vertrek. Maar als we op zaterdag de dienst afsluiten heb ik er al zo’n 20 uur opzitten. Omdat de processie klokslag 6.00 uur op de markt in Valkenswaard begint, ben ik dan al met het paard van Hilvarenbeek naar Valkenswaard gereden, daar het paard gevoerd en ingespannen. Dan verzamelen bij het vertrek en als het licht wordt beginnen we te trekken. Onderweg hebben we vaste rustplaatsen, maar mede door de zorg voor het paard zijn dat nog de drukste momenten.”
Tijdens de processie hebben de koetsiers nog de opdracht om mensen aan te spreken als ze te schaars gekleed zijn. “Maar het is wel juni he, het is meestal erg warm. De meeste deelnemers oefenen er voor de Nijmeegse vierdaagse, dus wie ben ik dan om hen aan te spreken?”
Inmiddels is Jan al jarenlang lid van de Vrienden van Handel. Hij roemt de gezelligheid onder de koetsiers, maar vooral ook de gezelligheid in de massa. Als hij dan op zondagavond weer in Valkenswaard is, is hij niet alleen moe, maar ook erg voldaan. Elk jaar klinkt het dan: tot volgend jaar. “Magda is nog een relatief jong paard, die kan nog jaren mee en ik ook.”
De Handelse processie
Als in het begin van de zeventiende eeuw de inwoners van Valkenswaard te maken krijgen met een epidemie, wil de pastoor de geloofsbelijdenis nieuw leven inblazen. De bevolking wordt  gestimuleerd om naar Handel te gaan, waar al in de dertiende eeuw tekenen van Maria zouden zijn waargenomen en omdat daar veel wonderen plaatsvonden. Sinds vele jaren is het traditie om in het voorlaatste weekend van juni de wandelschoenen aan te trekken voor een tweedaagse voettocht naar Handel. Op zaterdag 40 kilometer heen en op zondag dezelfde afstand terug. In Handel worden twee diensten opgedragen en onderweg wordt Maria toegezongen. Deelnemers aan de tocht hoeven zich vooraf niet aan te melden, maar het is wel aan te raden om een plekje op de platte kar te reserveren voor je spullen of voor het moment dat je het zelf niet meer redt. Dit aanmelden kan onder andere bij Jan Woestenberg via zijn mobiele nr: 06-54216561