Brabant levert je mooie landschappen.

Juni 2017

schaapsherder Stijn Hilgers in landgoed De Utrecht

In een tijd met oprukkende woningbouw, wegen vol met files en blik, zou je bijna vergeten hoe mooi de natuurlijke ruimte in Brabant nog is. Wie even van de verharde paden af gaat, kan zich op vele plaatsen onderdompelen in het groen. Dan zijn er vele plekjes te ontdekken waar de rust en de stilte nog overheerst.

Op die mooie plekjes schuilt ook het dierlijke leven. Soms verscholen voor de eigen veiligheid, maar als je even de tijd neemt en wat beter kijkt, dan zie je de pareltjes van de natuur. De kuifmees die tussen de blaadjes dartelt en de goudvink op de tak van de loofboom. Ook de wielewaal wordt hier nog regelmatig gespot, al is deze wat moeilijker te ontdekken omdat hij zich vaak wat hoger in het bladerdak ophoudt.De Brabantse landschappen worden voor een groot deel beheerd door het Brabants landschap en in elk deel van Brabant zijn er pareltjes te ontdekken.  Er zijn enkele grote aaneengesloten gebieden, zoals het Groene Woud in de omgeving van Boxtel, De Loonse en Drunense Duinen tussen Udenhout en Kaatsheuvel. Tussen Hilvarenbeek en Lage Mierde ligt landgoed De Utrecht en in de nabijheid van Goirle de Regteheide.Elk gebied heeft zo zijn eigen mooie plekjes waar je de auto gerust even voor aan de kant kan zetten. Te voet of per fiets zie je de meeste dingen zo aan je voorbij komen. Zo vindt je in de bossen van landgoed De Utrecht de meest pittoreske pleisterplaats van Nederland, herberg In den Bockenrijder. Deze horeca gelegenheid handhaaft zich al jaren in de top van mooiste café s van Nederland en de super-uitsmijters zijn er vermaard.

Vanuit Den Bockenrijder is het uitstekend wandelen naar de mistige velden in de omgeving, waar schaapsherder Stijn Hilgers de hele zomer met zijn kudde rond loopt. Vanaf de Flaestoren is er een mooi vergezicht over de omgeving met aan oostelijke zijde de Neterselsche heide en naar het zuiden het natuurven zelf: De Flaes. In totaal gaat het hier om een gebied met zo’n 2500 hectare aan natuur.

Wie het wat kleinschaliger wil houden kan een wandeling maken door Ananina’s rust, tussen Hilvarenbeek en Diessen. Het gebied is 151 hectare groot en bestaat voornamelijk uit loof- en naaldbossen. Het landgoed werd in 1899 gesticht door Emile Huijsmans, notaris te Diessen, die er een eerbetoon gaf aan zijn Russische maîtresse, die een eigen huisje kreeg op het landgoed.

Aan de noordkant van Diessen, in oksel van Haghorst en Biesthoutakker, ligt ook nog het Diessens Broek. Het is een gebied waar het riviertje De Reusel de kans heeft om buiten haar oevers te treden in tijden van overvloedig regenval. De watervolgels hebben het natte gebied ontdekt en strijken overal neer op weidepaaltjes die boven het water uitsteken en op de eilandjes in het water.

Aan de westelijke kant van de gemeente Hilvarenbeek treft je de Rovertsche heide. Het gebied ligt aaneengesloten aan landgoed De Utrecht en je kan er nog een beeld krijgen hoe het leven er vroeger uitzag. Het riviertje De Ley kronkelt zich een weg om het water vanuit het Belgische Poppel af te voeren naar De Maas. De route langs het riviertje is te belopen, al is het raadzaam om bij regenachtig weer de laarzen aan te trekken. Aan de noordelijke zijde, waar de weg van Goirle naar Poppel een barrière vormt voor het wild, tref je het vrij nieuwe klim- en avonturenbos Goirle aan. De toegang vindt je bij Natuurpoort de Roovertsche Leij te Goirle Er is een mooi klimpark van waaruit ook avonturen en survivaltochten kunnen starten.

pittoreske dorpen
Voor meer pittoreske dorpen moet je in De Kempen zijn, waar je de achtzaligheden tegen komt. Wie deze acht dorpjes in één beeld wil vangen, kan op zoek gaan naar de Stenen der Zaligheden. Deze vindt je als je in Reusel van de taverne d’n Ouwe Brandtoren aan de burgemeester Willekeslaan, via de Grote Cirkel over het verbindingsfietspad naar Bladel fietst. Acht grote keien geven daar geografisch weer waar de zaligheden liggen ten opzichte van elkaar. Als extraatje komt je op deze tocht ook nog de Reuselse kei tegen, een zwerfkei uit het Cambrium.Vanuit de Kempische Zaligheden nemen we weer een reuzestap naar De Loonsche en Drunense Duinen. Daar komen we bij natuurgebied De Brand, iets ten noorden van Udenhout. De Brand maakt deel uit van het Nationaal Park hier en ligt tussen de dorpen Udenhout en Biezenmortel. Het gebied bestaat uit vochtige graslanden en hakhoutbossen en wordt doorsneden door het riviertje de Zandleij en de daarin uitstromende Zandkantse Leij.

Bijzondere diersoorten die hier zijn aangetroffen, zijn de medicinale bloedzuiger en de kamsalamander.

Meer westelijk in Brabant ligt ook nog de Brabantse wal. Het bestaat uit meerdere onderdelen, zoals Groot Molenbeek, de Hogerwaardpolder, Markiezaatmeer en Zoomland.

Het gebied vormt een abrupte overgang van hoger gelegen zandgronden naar kleipolders op zeeniveau. Op sommige plaatsen bedraagt  het hoogteverschil wel meer dan 20 meter.

Het gaat om een natuurgebied van zo’n 170 km² en  natuur en cultuur tonen zich hier op hun fraaist. Van de zeezuiper tot de zwarte zwaan kun je er tegen komen en je kunt er uitstekend Fietsen.

In Breda en omgeving is alles beter, als je de inwoners moet geloven. Ook als buitenstaander val je meteen voor het bourgondische karakter van deze streek. De vele landgoederen in het gebied dragen daar met hun kronkelende beken, statige lanen en intieme bosweitjes zeker aan bij. Gek genoeg zijn ze nauwelijks bekend bij het grote publiek. Er zijn hier vier landgoederen die opvallen, elk met zijn eigen karakter.

Bij de Blauwe Kamer wordt met een natuurherstelproject de vloeiweide in stand gehouden en met een nieuwe natuurverbinding in zuidelijke richting is er een aansluiting bij De Pannenhoef. Op dit landgoed werd weilanden omgevormd naar bloemrijk grasland en naaldbos in aantrekkelijk gemengd bos. De Vloeiweide kent een aangrijpende en ontroerende oorlogsgeschiedenis. Voor de Pannenhoef moet je een eindje – zo’n 20 kilometer – fietsen. Vanaf de parkeerplaatsen aan de rand van dit landgoed vertrekken diverse wandel- en ruiterroutes door het gebied. Ook de vogelkijkhut, die uitkijkt over het ven De Flesch, is een bezoek meer dan waard.Het Land van Heusden en Altena kan doorgaan voor het Hollandse deel van de provincie Brabant. Lange tijd maakte het daar bestuurlijk ook deel van uit. Tegelijkertijd is het een echt rivierengebied. In het noorden begrensd door de Merwede, in het oosten door de Afgedamde Maas, in het zuiden door de Bergsche Maas en in het westen door de Biesbosch.

Het Groene Woud is een gebied van 35.000 hectare in de driehoek Eindhoven-Tilburg-'s-Hertogenbosch; het gebied kent een kern van 7.500 hectare aan natuur bestaande uit bossen, moerassen, heide en agrarisch populierenlandschap. De overheid riep het gebied in 2005, naast negentien andere gebieden, uit tot Nationaal Landschap.De benaming Het Groene Woud is net als Randstad een planologische term die niet voorkomt uit de historie van de streek, maar recent verzonnen is. In het Groene Woud vindt je natuurgebieden zoals het Banisveld, landgoed Velder. De Oisterwijkse Bossen en Vennen en het Moergestelse Broek. Ook de Kampina, Landgoed Nemelaer en het Galgeven vindt je hier.De opsomming aan natuurgebieden is nog lang niet volledig en eerlijk is eerlijk: erover lezen is één, er zelf doorheen lopen is altijd méér. Vergeet dan ook niet het dal van de Grote Beerze, de Ruckphense bossen en meer Oostelijk in Brabant nationaal park de Groote peel.